14 Mayıs 2009

Schengen Anlaşması

Soru: "Schengen Anlaşması nedir? Schengen Anlaşması'nın temel hedefi nelerdir? Türkiye, Schengen Anlaşması'na ne zaman dahil edilebilir?"

İsterseniz öncelikle Schengen Anlaşmaları'nı tarihsel olarak sıralayalım.


Schengen Anlaşması'nın ilki (Schengen Agreement), o zamanlar adı Avrupa Ekonomik Topluluğu olan ve AET'ye üye Fransa, Batı Almanya ve Benelüks (Belçika-Hollanda-Lüksemburg) tarafından Lüksemburg'un Schengen kasabasında imzalanmıştır. Anlaşma yeri olarak özellikle Lüksemburg'un Schengen kasabasının seçilmesinin nedeni, bu kasabanın Fransa-Almanya-Belçika sınırlarında yer almasıdır.

Schengen Anlaşması'nın ikincisi ise Moselle Nehri'nde Prenses Marie-Astrid adlı gemide 1990'da imzalanmıştır. Schengen Anlaşması'nın yürürlüğe girmesi ancak beş yıl sonra mümkün olabilmiştir.

1985'te imzalanıp 1990'da yürürlüğe giren Schengen Anlaşması'na, Fransa, Batı Almanya ve Benelüks(Belçika-Hollanda-Lüksemburg)'tan sonra ilk olarak İtalya katılmıştır.

1992'de Schengen Anlaşması'na Portekiz ve İspanya da dahil olmuştur. Böylelikle AET'ye üye 8 ülke arasında sınır ve gümrük güvenlik kontrolleri ortadan kalkmıştır.

1992'de Yunanistan, 1995'te Avusturya, 1996'da İzlanda, Norveç, Finlandiya, Danimarka ve İsveç, 2004'te ise; Slovakya, Slovenya, Estonya, Letonya, Litvanya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve Malta, 2004'ün sonlarında İsviçre ve daha sonra 2007'de Birliğe üye olan Bulgaristan ve Romanya, Schengen Anlaşması'nı imzalamıştır.

Schengen Anlaşmaları'nın temel hedefi, öncelikle sınır kapıları ve gümrüklerdeki kontrolleri kaldırmaktır. Ancak Schengen Anlaşması'nın nihai hedefi, kuşkusuz, Avrupa Birliği'nin politik ve fiziksel entegrasyonunu sağlamaktır.

Var olduğundan beridir tartışılan Schengen Anlaşması'nı, Birliğe üye olmalarına rağmen, İngiltere ve İrlanda imzalamamıştır. Bu ülkere göre söz konusu anlaşma, "gizli göç" tehdidini arttırmakta ve ülke bütünlüğünü "kısmen de olsa" bozmaktadır. Anlaşmayı imzalamayan İngiltere ve İrlanda'nın aksine Birliğe üye olmayan İsviçre, Lihtenştayn, Norveç ve İzlanda'nın Schengen Anlaşması'nı imzalaması da oldukça dikkat çekicidir.

"Schengen vizesi" olarak da bilinen, aslında "Avrupa vizesi" anlamına gelen böylesi bir anlaşma ile, AB vatandaşları, istedikleri "Schengen ülkesinde" 3 ay boyunca, "vizesiz" kalabileceklerdir. Eğer gittikleri ülkenin vatandaşı olmak isterlerse, bulunduğu en yakın bölgeye vatandaşlık başvurusunda bulunmaları gerekir.

"Önü açık bir süreç" içinde eğer AB'ye üye olursa Türkiye de, Schengen Anlaşması'nı imzalayacaktır. Ancak bu Anlaşma'nın imzalanması için de, AB ülkelerinin, referandum yapması kaçınılmazdır. Tabi öncelikle AB ülkelerinin Türkiye'yi üyeliğe kabul etmeleri gerekir.

Schengen Bölgesi/Alanı(Schengen Area), günümüzde 25 ülkeden oluşur. Kişilerin serbest dolaşımı(free movement of persons) ilkesinin en önemli ayağı Schengen Anlaşması ile atılmıştır. Kişilerin serbest dolaşımına ilave olarak, işçilerin serbest dolaşımı da(free of movement for workers) dahil edilmektedir. Schengen Anlaşması, böylelikle, AB'nin politik ve sosyal açıdan bütünleşmesini sağlayan en önemli anlaşmalardan biri olarak bilinir.

Anlaşmayı imzalayan ülke vatandaşlarının Schengen Bölgesi'ne girebilmeleri için, sadece kimlik veya pasaport taşımaları yeterlidir. Schengen Bölgesi'ne dahil olan bir ülkede oturma iznine sahip biri, Schengen Bölgesi'nde 90 gün kalabilir.

1 yorum:

  1. peki turkiye n ezaman schengen anlasmasini imzalayacak ya ni kabul edilecek

    YanıtlaSil